با ما در تماس باشید
ما در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما خواهیم بود.
خدمات حوزه سلامت جسم و روان
سلامت جسم و روان
معمولا بیش‌تر افراد فکر می‌کنند که «نداشتن بیماری‌های جسمی» به معنای سلامتی است. اما سلامت یا تندرستی جنبه‌های مختلفی دارد که بر زندگی یک فرد تاثیر می‌گذارد. درواقع سلامتی، برای کنترل استرس و داشتن یک زندگی طولانی، پرانرژی و معنادار ضروری است.
سلامت جسم و روان چیست؟
یکی از معتبرترین تعریف‌ها از سلامت یا تندرستی، تعریفی است که سازمان بهداشت جهانی (WHO) ارائه داده است. طبق این تعریف:
سلامت، عبارت است از برخورداری از آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی. و فقط به معنای نداشتن بیماری یا نواقص دیگر در بدن نیست.
درواقع سلامت سه حوزه‌ی اصلی دارد: «سلامت جسم، سلامت روان و سلامت اجتماعی». این سه حوزه در کنار سلامت عاطفی، سلامت اقتصادی و سلامت معنوی تعریف‌کننده‌ی میزان سلامتی یک فرد هستند. برای روشن‌تر شدن موضوع در ادامه، هرکدام از ابعاد سلامت را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.
1. سلامت جسمانی
سلامت جسمانی ناشی از عملکرد درست اعضاء بدن است و وضعیت بدنی فرد، از عدم وجود بیماری تا سطح تناسب اندام را در بر می‌گیرد. بنابراین مراقبت از بدن، به معنای دنبال کردن یک سبک زندگی سالم برای حفظ آمادگی جسمانی و پیشگیری از آسیب و مشکل است.
سلامت جسمانی شامل چه چیزهایی است؟
- رژیم غذایی متعادل
- خواب مناسب و باکیفیت
- ورزش و فعالیت بدنی منظم
- کاهش عادات ناسالم مانند سیگار، الکل و مواد مخدر
- استراحت کافی
- مصرف واکسن‌های توصیه شده
رعایت موارد گفته شده، ضمن ارتقا سلامت جسمانی، بر سلامت روان افراد هم تاثیر می‌گذارد و به بهبود کیفیت زندگی منجر می‌شود.
2. سلامت روانی
بدیهی است سنجش سلامت روانی نسبت به سلامت جسمی دشوارتر است. زیرا صرفا نداشتن بیماری روانی مدنظر نیست، همچنین بسیاری از تشخیص‌های روان‌شناختی به درک فرد از تجربه‌ی او بستگی دارد.
سنجش میزان سلامت روانی فرد علاوه بر نبود افسردگی، اضطراب یا اختلال، به توانایی فرد بستگی دارد. توانایی‌هایی همچون:
- لذت بردن از زندگی
- احساس آرامش و امنیت
- سازگاری و تطابق با شرایط محیطی
- برقراری تعامل سازنده و مفید با دیگران و محیط
- نشان دادن واکنش مناسب و انعطاف‌پذیری در برابر مشکلات و حوادث زندگی
عوامل اصلی تاثیرگذار در سلامت روان چه مواردی هستند؟
عوامل بسیاری در سلامت روانی افراد تاثیر می‌گذارند. برای جلوگیری از سردرگمی، به بررسی 6 عامل تاثیرگذار می‌پردازیم.
خواب کافی
شاید فکر کنید خواب یک عمل طبیعی در بدن است و لازم نیست زیاد نگرانش باشید! اما اهمیت خواب در سلامت روان به حدی است که به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در بیماری‌های روانی برشمرده می‌شود.
پیشنهاد: گوش دادن به پادکست بی‌پلاس، شماره‌ی 48، خلاصه‌ی کتاب چرا می‌خوابیم.
گوینده : علی بندری
نداشتن خواب راحت و کافی بر تمام فرآیندهای مغز تاثیر گذاشته و در طولانی مدت باعث افزایش خستگی، عدم تمرکز، بالا رفتن احتمال ابتلا به افسردگی و حتی در موارد حاد، میل به خودکشی می‌شود.
تغذیه‌ی سالم
رژیم غذایی سالم و مبتنی بر دریافت انرژی و کالری کافی ارتباط مستقیم با روان و عملکردهای روانی و احساسی دارد. شاید تجربه کرده باشید که در هنگام گرسنگی، عصبی و خشمگین می‌شوید. این احساس گرسنگی را در ابعادی بزرگ‌تر در نظر بگیرید. چنان‌چه مواد لازم و مفید مثل ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، غلات و حبوبات، لبنیات و دیگر مواد غذایی به اندازه کافی در بدن ما وجود نداشته باشد، احتمال اختلال در سلامت روان بیش از پیش خواهد شد.
پیشنهاد: خواندن کتاب پنج گام برای داشتن تغذیه سالم
نویسنده: آنجلی آرورا
مترجم: جواد ثابت‌نژاد
روابط عاطفی سالم
فرقی نمی‌کند که سال‌ها است ازدواج کرده‌اید یا تازه وارد یک رابطه عاطفی شده‌اید. باید توجه داشت که کیفیت روابط عاطفی و افرادی که به آن‌ها نزدیک می‌شویم بر سلامت روان ما تاثیر بسزایی دارد. بسیاری از اختلال‌های روانی در روابط عاطفی-جنسی ریشه دارند. بنابراین ضروری است ضمن آشنایی با این اختلال‌ها، پیش از اقدام برای برقراری رابطه صمیمی نسبت به نیازهای خود و طرف مقابل آگاهی داشته باشیم.
پیشنهاد: خواندن کتاب آدم‌های سمی
نویسنده: ليليان گلاس
مترجم: مينا فتحی، نهضت صالحيان
ارتباط سازنده و مفید
فقدان ارتباط کافی و رضایت‌بخش در محیط خانواده و دوستان، می‌تواند در طولانی‌مدت به افسردگی و دوری از اجتماع منجر شود. برای مثال، آمارها نشان می‌دهد قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی در دوران کرونا باعث افزایش افسردگی در سراسر جهان شده است.
پیشنهاد: خواندن کتاب ارتباط بدون خشونت زبان زندگی
نویسنده: مارشال بی. روزنبرگ
مترجم: کامران رحیمیان
بنابراین نباید از یاد برد که انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند و داشتن روابط اجتماعی می‌تواند بر انرژی افراد در انجام کارهای روزمره و ارتقای سلامت روان آن‌ها تاثیر بگذارد.
ورزش و تحرک
امروزه نتایج تحقیقات زیادی ثابت کرده است که ورزش و تحرک از عوامل مهم و تاثیرگذار سلامت روان به حساب می‌آیند. تنفس صحیح، ورزش‌های هوازی، یوگا، دویدن، دوچرخه‌سواری، رقص، پیاده‌روی و هر فعالیتی که به طور منظم انجام شود، می‌تواند به ارتقای سلامت جسمی و روانی کمک کند. بالا رفتن گردش خون و ضربان قلب، دریافت میزان بیش‌تر اکسیژن و تقویت ماهیچه‌ها و عضلات اندام‌های بدن به احساس بهتر منجر خواهد شد.
پیشنهاد: گوش دادن به پادکست رانیو
نویسنده: رانیو
گوینده: سهراب
آیا سلامت روانی و سلامت جسمانی بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند؟
بدن و ذهن ما از هم جدا نیستند، بنابراین جای تعجب نیست که بر یکدیگر تاثیر بسیار زیادی می‌گذارند. به عنوان مثال، اگر یک بیماری جسمی مزمن بر توانایی فرد در انجام وظایف خود تاثیر بگذارد، این بیماری جسمانی احتمال ابتلا به افسردگی و استرس را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر مشکلات روانی مانند افسردگی و بی‌اشتهایی بر وزن و عملکرد کلی بدن تاثیر می‌گذارند.
3. سلامت اجتماعی
سلامت اجتماعی به روش‌هایی گفته می‌شود که افراد از طریق آن، روابط بین‌فردی سالم و مثبتی با یکدیگر برقرار می‌کنند. به عبارت دیگر سلامت اجتماعی به معنای وجود ارتباط میان افراد یا همان جامعه‌پذیری، لذت بردن از بودن در میان دوستان و حمایت شدن از سوی اطرفیان است.
بنابراین داشتن سلامت اجتماعی به افراد کمک می‌کند تا سلامت عاطفی خود را بهبود بخشند و در زندگی روزمره‌ی خود احساس امنیت و حمایت داشته باشند.
چگونه سلامت خود را حفظ کنیم؟
یک اشتباه رایج در میان افراد این است که برای حفظ سلامتی خود برنامه‌ریزی نمی‌کنند. زیرا عموم مردم باور دارند تا زمانی که بیمار نشده‌اند و مشکلی جدی رخ نداده است، اقدام در جهت تندرستی لزومی ندارد. درحالیکه بهترین راه برای حفظ سلامتی، ایجاد یک سبک زندگی سالم و پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی است.
اقدامات لازم برای رسیدن به تندرستی و حفظ سلامتی، عبارتند از:
- یک رژیم غذایی متعادل و مغذی
- ورزش و تحرک، حداقل 150 دقیقه در هفته
- آزمایش و چکاپ منظم برای بیماری‌های خطرآفرین متناسب با سن و شرایط بدنی
- یادگیری مهارت‌های مدیریت استرس
- برقراری ارتباط موثر و معنادار با دیگران و جهان پیرامون
- حفظ نگرش مثبت به زندگی و معناداری آن
- تعریف یک نظام ارزشی و پایبندی به آن
سخن آخر از تیم مانا
پس از آشنایی با ابعاد مختلف سلامت، ضروری است که به «سلامت، به عنوان یک کل یکپارچه و منسجم» نگاه کنیم. زیرا همه‌ی انواع سلامت با هم ارتباط دارند. در نتیجه باید «تعادل میان جنبه‌های مختلف زندگی» را به عنوان هدف اصلی خود دانست.
هرچند اجتناب از بیماری به طور کلی امکان‌پذیر نیست، هر فردی مسئول حفظ سلامت خود است. بنابراین باید تا جایی که می‌تواند برای آماده‌سازی ذهن و بدن خود در مقابل بیماری‌ها تلاش کند. همچنین در صورت لزوم با کمک گرفتن از متخصصان و روان‌درمانگران و افزایش آگاهی خود در زمینه‌ی سلامت روان، اقداماتی عملی انجام دهد.
خدمات خانه روان‌شناسی مانا در حوزه سلامت جسم و روان
سلامت جسم و روان
درمان روان‌شناختی درد
هنگام بروز علائم جسمی، افراد معمولا به دنبال شناسایی و درمان‌های جسمی و پزشکی می‌روند. درحالیکه بیماری‌هایی مانند دردهای روان‌تنی اگر به درستی تشخیص داده نشوند، فرد مجبور می‌شود مدت‌ها دردی ناشناخته را تحمل کند.
سلامت جسم و روان
واژینیسموس
گاهی افراد تصور نادرستی نسبت به یک بیماری دارند. واژینیسموس یکی از این بیماری‌ها است که مبتلایان به آن خود را در داشتن این بیماری تنها می‌دانند.