Skip links

گروه‌ درمانی

سایر خدمات حوزه سلامت روان

اگر به روان‌درمانی فکر می‌کنید، گروه‌درمانی یکی از گزینه‌های شما است. بسته به ماهیت مشکل، گروه‌درمانی یا روان‌درمانی فردی یا هر دو در کنار هم، می‌توانند تغییرات مثبتی در زندگی شما ایجاد کنند. البته تجربه‌ی حضور در گروهی که اعضای آن نگرانی‌های مشابهی دارند، مزایایی فراتر از درمان به همراه دارد. این گروه‌ها علاوه بر فرصت ملاقات با دیگران، معمولا شبکه‌ای حمایتی فراهم می‌کنند. همچنین اعضای گروه همراه با درمانگر یکدیگر را تشویق می‌کنند.

گروه‌درمانی نوعی روان‌درمانی گروهی است که بر یک موضوع یا مشکل خاص تمرکز دارد. اعضای گروه بین 5 تا 15 نفر هستند و جلسات به صورت هفتگی، توسط یک یا چند درمانگر برگزار می‌شود.

گروه‌درمانی معمولا حول موضوعاتی مانند افسردگی، اضطراب اجتماعی، مدیریت خشم، سوء مصرف مواد، غم و اندوه یا عزت نفس پایین شکل می‌گیرد، و شرکت‌کنندگان می‌توانند به نوبت در مورد تجربیات خود صحبت کنند. درمانگر نیز مانند یک تسهیل‌گر، به اعضا کمک می‌کند تا تجربه‌ی خود را به اشتراک بگذارند و از تجربیات دیگران استفاده کنند.

به طور خلاصه در روان‌درمانی گروهی، افراد به کمک درمانگر و حمایت اعضای گروه، برای رویارویی با چالش‌های زندگی آماده می‌شوند.

به طور کلی نحوه‌ی ساختار و برگزاری جلسات گروه‌درمانی، به سبک درمانگر و موضوع مورد بررسی بستگی دارد. اما معمولا افراد به صورت حلقه می‌نشینند تا بتوانند در طول جلسه یکدیگر را ببینند. درمانگر هدف گروه را توضیح می‌دهد و اعضا خود را معرفی می‌کنند و اطلاعاتی در مورد دلیل حضورشان در گروه به اشتراک می‌گذارند.

بعضی از جلسات فقط به بحث و گفتگو می‌گذرد و برخی دیگر ممکن است شامل فعالیت‌های گروه‌درمانی باشد. فعالیت‌هایی مانند تمرین‌هایی برای مهارت‌های حل مساله، تمرین‌های اعتمادسازی، خودشناسی و غیره.

توجه به این نکته ضروری است که صحبت کردن و شرکت در فعالیت‌ها اجباری نیست. گاهی ممکن است یک شخص چند هفته بنشیند و به دیگران گوش بدهد تا آمادگی لازم برای صحبت در مورد تجربیات خود را کسب کند.  بنابراین افراد به هیچ‌وجه  نباید تحت فشار قرار بگیرند.

در ابتدا ممکن است پیوستن به یک گروه از افراد غریبه برای عده‌ای ترسناک به نظر برسد، و با خود بگویند که روان‌درمانی گروهی و فردی مزیت‌های یکسانی دارند. اما گروه‌درمانی به علت بهره‌مندی از پویایی گروه، مزایایی دارد که ممکن است در درمان فردی وجود نداشته باشد. این مزیت‌ها عبارتند از:

  • افراد می‌توانند در محیطی امن احساسات خود را کشف کنند و درباره‌ی آن صحبت کنند.
  • حضور در یک محیط گروهی امن، به افراد کمک می‌کند «رفتارهای ناسازگار» خود را بهتر شناسایی کنند.
  • قرار گرفتن در معرض افکار، باورها و رفتارهای متفاوت و جدید، امکان تجدید نظر و تغییر رفتار را ممکن می‌سازد.
  • آشنایی و تعامل با دیگرانی که مشکلات مشابهی را تجربه کرده‌اند، احساس تنهایی و انزوا را کاهش می‌دهد.
  • عضویت در یک گروه درمانی، علاوه بر دریافت مشاوره و درمان، فرصتی برای دستیابی به حمایت و همدلی از سوی دیگران فراهم می‌کند.
  • گروه‌درمانی می‌تواند یک جایگزین مقرون به صرفه‌تر برای جلسات فردی باشد.

گروه‌درمانی معمولاً بر یک نگرانی خاص از سلامت روان تمرکز می‌کند. مواردی مانند:

  • افسردگی
  • فوبیاها
  • اختلال اضطراب فراگیر
  • اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
  • اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD)
  • اختلال مصرف مواد (اعتیاد)

اما به طور کلی گروه‌درمانی برای طیف وسیعی از مشکلات موثر است و می‌تواند در موارد زیر نیز به افراد کمک کند:

  • غم و اندوه
  • مدیریت خشم
  • دردهای مزمنی که منشا جسمانی ندارند. (دردهای جسمی-روانی)
  • اختلال در تصویر بدن و خودزشت‌انگاری
  • خشونت خانگی
  • آسیب‌های فرهنگی
  • فعالیت‌های یخ‌شکن، به اعضای گروه کمک می‌کند با یکدیگر آشنا شوند و احساس راحتی و آرامش داشته باشند.
  • فعالیت‌های اعتمادسازی، به افزایش درک، همدلی و احترام متقابل کمک می‌کند. (به خصوص برای افرادی که اعتماد به دیگران برای آن‌ها دشوار است.)
  • تمرین‌های خودآگاهی، برای شناخت بهتر الگوهای فکری و رفتاری بسیار موثر است.

علاوه بر موارد گفته شده، انواع مختلفی از تمرین‌های روان‌شناختی وجود دارند، مانند تمرین‌های اشتراک‌گذاری، نوشتن، تجسم هدف و قدردانی که درمانگر بهترین آن‌ها را انتخاب می‌کند. 

  • القای امید: امکان صحبت با افرادی با مشکلات مشابه، می‌تواند به اعضا کمک کند نسبت به بهبود وضعیت خود امید بیش‌تری داشته باشند.
  • اطمینان خاطر: مشارکت در یک گروه به افراد نشان می‌دهد که در مبارزه‌ی خود تنها نیستند.
  • انتقال اطلاعات: به اشتراک گذاشتن تجربه‌های شخصی، به اعضا امکان می‌دهد از یکدیگر بیاموزند.
  • افزایش نوع دوستی: اعضای گروه می‌توانند ضمن تمرکز روی مشکلات خود، به اطرافیانشان نیز توجه کنند.
  • تکنیک‌های اجتماعی شدن: آموزش مهارت‌های اجتماعی شدن، احساس انزوا را کمتر خواهد کرد.
  • ایجاد رفتارهای تقلیدی: اعضا می‌توانند از رفتار سایرین، مهارت‌های جدیدی بیاموزند.
  • انسجام گروهی: درمان و فعالیت‌های گروهی حس پذیرش و تعلق ایجاد می‌کند.
  • مدیریت احساسات: اعضا تشویق می‌شوند تا در طول درمان گروهی احساسات سرکوب شده‌ی خود را ابراز کنند.
  • معنای زندگی: گروه درمانی به اعضا کمک می‌کند با زندگی و اتفاقات خوب و بد آن، کنار بیایند و احساساتی خود را در شرایط مختلف تنظیم کنند.

روان‌درمانی فردی و گروه‌درمانی هر دو، شانس ایجاد تغییرات مثبت و پایدار را افزایش می‌دهند. می‌توانید با مشورت درمانگر خود فقط یکی از این دو، یا هر دو نوع را امتحان کنید. اما اگر احساس می‌کنید که در روان‌درمانی فردی خود متوقف شده‌اید و پیشرفت نمی‌کنید، پیوستن به یک گروه می‌تواند برایتان مفید باشد.

توصیه می‌شود که افراد ابتدا درمان فردی را تجربه کنند و پس از آن، با مشورت درمانگر خود برای گروه‌درمانی اقدام کنند. چرا که گروه‌درمانی برای همه مناسب نیست و پیش از انتخاب آن، بهتر است عوامل مختلفی سنجیده شوند.

به طور مثال، در گروه توجه بین اعضا تقسیم می‌شود، ولی بعضی مراجعین به دلیل مشکلات روانی، به توجه بالاتری نیاز دارند. یا مراجعینی که بسیار خجالتی هستند. یا افرادی که در مشکلات خود را پنهان می‌کنند. در این موارد، ممکن است درمان فردی گزینه‌ی بهتری باشد.

همچنین گروه‌درمانی برای موقعیت‌های بحرانی مناسب نیست. اگر در حال تجربه‌ی یک چالش جدی در زندگی خود هستید یا افکار خودکشی دارید، بهتر است روان‌درمان فردی را انتخاب کنید.

برای پیش‌گیری از خودکشی با شماره 123، شماره اورژانس اجتماعی تماس بگیرید. هم‌چنین می‌توانید با شماره 1480 برای مشاوره با بهزیستی تماس بگیرید.